AK PARTİ BAĞLAR İLÇE BAŞKANLIĞI

SAHABELER DİYARI DİYARBAKIR...............

BUGÜNLER AMEDin FETİH YILDÖNÜMÜ OLMASI NEDENİYLE BİRAZ MEMLEKETİMİ TANITAYIM DEDİM...
Ne güzel bir memleketimiz var ama kiymetini bilmiyoruz ve hatta bu güzide şehid sahabelerin varlığından bihaberiz...başka yerler bir alimle bile özdeşleştiği vakit bunun propagandası yapılır ki karşı değilim  ama her tarafı şehid ve sahabe kaynayan memleketim niye KARPUZla ön plana çıksın...bunu bilinçli yapıyorlar ve bizlerde buna karşı  dur diyelim...ilçelerde bulunan peygamberlerin mekanlarını şimdilik buna dahil etmedim ama onuda ekleyeceğim inş....bunu ilimizin reklamı olsun diye değil sadece değerlerimize sahip çıkıp onları unutturmamak adına yapmak lazım..yoksa turizm amacı değildir kardeşlerim...ne işimiz olur turizmle sadece bizi biz yapan değerleri hatırlatalım ve ön plana çıkartalım....

karpuzla değil şehidlerle ve sahabilerle maneviyatı yüksek bir amed olmak temennisiyle...


Diyarbekir Ulucami'de bulunan 501 sahabenin (r. anhün.) Diyarbekir'de ikamet ettiğini gösteren belge





Hz.Ömer halifeliği sırasında Bizans imparatorluğu Heraklius (610-641)bulunuyordu. İslam orduları Yermük savaşıyla Heraklius'u yenerek Suriye'yi fethetti. Hz.Ömer Kuzey Mezopotamya bölgesinin fetih işini İlyas Bin Ganm'a verdi. İlyas, sekiz bin kişilik bir orduyla harekete geçti, ordusunda bine yakın sahabi vardı.Kuşatma beş ay sürdü.


Fetihte İyaz b.Ganm mardinkapıyı,Said b.zeyd Urfa kapıyı,Muaz b.Cebel dağ kapıyı,Halid b.Velid yenikapıyı tutmuştu.Halid bin Velid sur dibinde yaptığı keşiflerde surun doğu vadisine bakan yönünde şimdiki dairesinin bahçeler cihetinde gördüğü gizli su deliğini genişleterek oradan içeri girebileceğini keşfetti. Şehre mengfezden ilk giren Halid b Velid oldu.Onu Amir b El Ahvas,Huzeyfe b.Sabit,İmran b.Bişr,Selame b.Yes’ub,Macid b.Talha,el-Müsenna b.Asım,Salim b.Adiy,Malik b.Hafs,Hattab b.Cabir,Eflah b.Saade ve diğer sahabiler takip ettiOtuza kadar sahabi şehre girmeyi başardı.


Bunların beraberinde kılıç ve hançerlerinden başka silahları yoktu.Halid’inm adamlarından on kişi kapıya yüklenerek kırdılar,kilitleri söktüler,zincirleri keserek kapıyı açtılar.Öte yandan Iyaz da Halid kendisinden ayrılır ayrılmaz kapının önüne gelmişti.


Böylece Amed, 639'da feth edildi. Halkın silahları toplatıldı. Kendilerine iyi muamele edildi İslam dinine zorlanmadılar. Buna rağmen halk kendi isteğiyle İslamiyeti kabul ettiler. İlk iş olarak şehrin Ortasındaki Mar-tamu(sain-toma)kilisesinin bir kısmı, sonradan tamamı camiye(bugünkü Ulu camii)çevrildi ve Müslümanların ibadetlerine ayrıldı.Vakidi.s.(183)



Peygamberimiz(SAV) arkadaşları olan 27 sahabe Diyarbakırda yatmaktadır.Bu rakam Mekke ve Medineden sonra üçüncü sayıda sahabenin yattığı yer özelliğidir.Mevlana Halid-i Bağdadi eserinde ise ayakların basamayacağı kadar şehid sahabeden yani yüzlerce şehid sahabeden bahseder. Mevlana Halid ' şühedadan ayak basacak yer bulamadım 'demektedir.27 sahabenin ismi ise salnameden alınmıştır.İyaz bin Ganem komutasındaki ordu 27 Mayıs 638'de şehri fethetmiştir.


İlk etapta 40 şehit verilmiştir.27'si Hz.Süleyman isimli bölgededir.13 şehit şehrin farklı yerlerinde şehit olmuştur.)Örneğin Mirisyap hazretleri,Sahat bin Vakkas gibi) Iyaz bin Ganem Sultan Sasa'ya 500 sahabe yardımcı vererek başka yerlere gazaya devam etmiştir.Yani Diyarbakır'da ayrıca 500 sahabe daha bulunmaktadır.(Bu durumda Diyarbakır'da 541 sahabe yatıyor demektir).


İyaz Diyarbakırda 12 gün kaldıktan sonra Sa’sa bin Savhan el-Abdi’yi beşyüz atçıyla beraber vekil bırakarak Husun’a gitti(Vakidi,187) Ancak bu rakam asgari bir rakamdır.Mevlana Halid Bağdadi'nin Farsça yazılı divanında geçen yukarıdaki ifadeyi gözönüne alırsak Hz.Süleyman mevkiinde 27 sahabe değil ayakların basamıyacağı kadar şehid cümlesine uygun olarak yüzlerce sahabe anlamı çıkar.Buna Sultan Sasa ve 500 sahabeyi de katarsak yaklaşık 700-1000 arası bir şehit sahabe anlamı ortaya çıkar. (Ali Öztürkiyarbakır'ın şehid fatihleri.1998.s:333,39-Basri Konyar iyarbekir Tarihi.1936.s:1/149)


Vakidiye göre(s.187) İyaz şehirde oniki gün kaldıktan sonra Sultan Sasa’nın yanına 500 sahabe bırakmıştır.Yani Diyarbakır’da şehit sahabelerden gayrı eceliyle ölen 500 sahabe daha vardır.Diyarbakır’da tarihte 4 mezarlık vardı.( bkz. Diyarbakır Müze şehir).Urfa kapı ve Dağ kapı mezarlarının yakın zamanda kalktığını görüyoruz.Geriye küçük olarak Yenikapı ve Mardinkapı mezarlarının kaldığını görüyoruz.Yaşlılardan öğrendiğime göre iptal edilen mezarlıklardaki kemikler Mardin kapı mezarlığına nakledilmiştir.Bu durumda Şam’daki sahabe mezarlığı gibi Mardin kapı’nın da sahabe mezarlığı olma ihtimali yüksektir.Diyar bakırda 500 sahabenin yaşadığına dair tarihi bir vesika da Diyarbakır müftülüğündedir.



Sultan Sasa'nın türbesini eski belediye başkanı yıktırmış ve eski belediye bahçesine dahil etmiştir.Şu an ayakkabı tamircilerinin ve Pamukbank’ın yanındaki arazide bir büyük tuhafiye dükkanı Sultan Sasa'nın türbesi idi.Buraya da gerekli düzenlemenin yapılması gerekir.Adil Tekin Sultan sasa’nın cesedinin kaldırıldığını ifade eder. 'Daha sonra türbesini oradan taşımak üzere,mezarını açtıkları zaman,cesedinin çürümediğini görmüşler.Yalnızca so bacağının dizden aşağısı çürümüş'(Adil Tekin. Diyarbakır)(Muhsine Helimoğlu Yavuziyarbakır Efsaneleri.1993.s:40)Ancak Abdülsettar Hayati Avşar cesedin orijinal mezarında kaldığını söylemektedir. Eski belediye başkanı Cemal Toptancı cesdin Urfakapı'da Rıdvanağa kabristanına nakledildiğini ifade etmektedir.



Lalabey mahallesinde hançerinin güzelliği nedeniyle Hançer-i güzel lakablı Ebul Muhsiin yatmaktadır. Dağ kapıda mezarı olan Sahabe Sahad bin Vakkas'ın etrafı işportacılarla çevrili olup,sürekli müzik sesi mevcuttur.Bu sahabenin arkadaşı İstanbuldaki Eyübel ensariye verilen saygı ve yapılan çevre düzenlenmesine bakın,bu sahabeye yapılan saygısızlığa bakın.Olayı insaflara havale ediyorum. Şeyh Matar camiin havlusu ile 4 ayaklı minare arasında türbesi yıkılmış sahabe Mirisyap'ın her ne kadar türbesi yıkılmış olsa da yatttığı mekan burada olduğu için bu alanın ayakla basılmayacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekir. Aşefçilerde ise sahabeden Maliki eşter'de ise sahabenin sadece parmakları burada gömülüdür



Hz.Süleyman camiinde yatan sahabe isimleri Hz.Halidbin Velidin oğlu Hz süleyman,Hz.Rıdvan,Hz.Mesut,Hz.Beşir,Hz.Hamza,Hz.Amrnin Sadullah,Hz.sabe,Hz sabit 2 Hz.Zeyd(Zeyd bin Hanzele),2 Hz.Halid,Hz.Numan, 2 Hz.Muhammed,3 Hz.Abdullah,2 Hz.Hasan,Hz.Ka'b-Zişan,Hz.Fudayl,Hz.Malik,Hz.Fahr bin Ebülhamd,Hz.Ebul Hamd,Hz.Ebu Nasr,Hz.Mugire(RA) Ayrıca Diyarbakırda yatan sahabe isimleri olarak Diyarbakır salnamelerinde Sultan Sasa,Malik Eşter,Sarı Saltah ,Sultan Şucauddin,Arakein-i Mazenderi hazretleri de vardır



Mailk el eşter türbesinde sadece sahabenin parmağı vardır.Zira: Malik el eşter MS.657 yılında Diyarbakır'da vali oluyor.2 yıl sonra Mısır'a gönderiliyor.Yerine Sebib b.Amir geliyor. (50.Yılında Diyarbakır.1973 İl Yıllığı s:46) KALE CAMİİ (HZ. SÜLEYMAN-NASIRIYE CAMİİ): Nisanoğlu Ebul Kasım tarafından 1155-1169 yılları arasında yaptırılmıştır. Cami bitişiğinde Osmanlılar döneminde yapılan Halid Bin Velid'in oğlu Süleyman ile Diyarbakır'ın Araplar tarafından alınışı sırasında şehit düşen diğer sahabelerin yattığı Meşhed bulunmaktadır.Burada 27 sahabe yatmaktadır.


İSİMLERİ ŞUNLARDIR.......

Ey Nas Reisi cümledir.Sahabe Süleyman Bin Halid Rıdvan süt kardeşi Mesud-i Ey Can Beşir-u Hamza Amru Sabe-u Sabit İki Zeydir iki Halid biri Nu'man Muhammed ikidir Abdullah üçtür Hasan-ı Nam ikidir biri Kabi Zişan Fudaylu - Maliku -Fahru - Ebul Hamd Ebu Nesru Mağire'dir





Diyarbakır’da Metfun Bulunan Sahabiler (Vakidi’de geçen):
1-Süleyman ibn-i Halid (Radiyallahu Anh) 2-Amir b. Ehves (Radiyallahu Anh) 3-Huzeyde b. Sabit (Radiyallahu Anh) 4-İmran b. Bişr (Radiyallahu Anh) 5-Selem b. Yes’ub (Radiyallahu Anh) 6-Macid b. Talha (Radiyallahu Anh) 7-Musanna b. Asim (Radiyallahu Anh) 8-Salim b. Adiyy (Radiyallahu Anh) 9-Malik b. Hafiz (Radiyallahu Anh) 10-Hattab b. Cerir (Radiyallahu Anh) 11-Efleh b. Saide (Radiyallahu Anh)




Diyarbakır’da (Çeşitli Mekanlarda) Metfun Bulunan Sahabiler:
1-Malik-i Eşter (Radiyallahu Anh) Bu mekanda Parmağı medfundur. Balıkçılarbaşı Aşefçiler Sokakta, 2-Mir Seyyaf (Radiyallahu Anh) Hasırlı Mah. Kardeniz 2 Sk 3-Sahad bin Ebi Vakkas Ebul Muhsin (Radiyallahu Anh) Dağ Kapıda kapının yanında 4-Sa’saa bin Sühân (Radiyallahu Anh) Ulu Camii yanı, Hasan Paşa Hanı karşısı 5-Mirsiyap (Radiyallahu Anh) Şeyh Matar (Dört ayaklı) Camii bahçesinde 6-Ebul Mücin (Hançer-i Güzel) (Radiyallahu Anh)::Lalabey mahallesinde 7-Sultan Sucaeddin:Mardin kapıda (Detay için makalenin sonuna bakınız)


Hz süleyman camisinde meftun bulunan sahabeler....
Hz.Süleyman, Hz.Rıdvan, Hz Mesut, Hz.Beşir, Hz.Hamza, Hz.Amr, Hz.Sabe, Hz.Sabit, Hz.Zeyd 2, Hz.Halid 2, Hz.Numan, Hz.Muhammed 2, Hz.Abdullah 3, Hz.Hasan 2, Hz.Ka’b-Zişan, Hz.Fudayl, Hz.Malik, Hz.Fahr, Hz.Ebul Hamd, Hz.Ebu Nasr, Hz.Muğire (Radiyallahu Anhum).



1631-1633 tarihleri arasında Diyarbekir valiliğini yapan Silahtar Murtaza paşa tarfından yeniden onarılmış olan Meşhed’te yatan şehit sahabelere dair manzum bir kitabede şunlar yazılıdır:
Halid oğlu fatih-i Amid Süleyman Hazreti Kim yiğirmi dört sahabeyle olup bunda şehit Kubbenin altında madfundur sahabe cümlesi Bu müşerref yerde meskenkıldılar vakt-i medid Murtaza paşa silahdara Huda ihsan edüp Bir müzehhep perde astı üstüne anın cedid Kıldı ihya zib ü ziynetle der ü divarını Kim okursa fatiha ruz_İslam ceza olan Said (Cuma Karaniyar-I bekr ve Müslümanlarca Fethi.Yüksek Lisans tezi.2003.Diyarbakır.s:76-77)




diyarbakırın silvan ilçesinin fethi...
Vakidi buranın fethine katılan sahebe isimlerini şu şekilde zikreder: Hakem b Hişam ; İlyes’e b Halef; er-Raziki b.Ganm; Sehl b Sabit, el Haris b Zerarh (Seraketü’l Ensari ), Ukbe b.Kamil (Malik) ; Ka’k b.Esed; Sarim b.El.Eş’es,Nu’man b.Amir,Talha b.Ye’sub ;İbrahim b.İlyes’e b.Halef (Cuma Karaniyar-I bekr ve Müslümanlarca Fethi.Yüksek Lisans tezi.2003.Diyarbakır.s:84)